Yêu cầu về đạo đức luật sư trong thời kì đổi mới
Để trở thành một người luật sư tốt, đúng với vai trò đặc biệt trong tình hình xã hội hiện nay thì một người luật sư cần bảo đảm các yêu cầu cũng như nguyên tắc đối với họ. Dưới đây là một số yêu cầu cơ bản cho người luật sư để thực hiện tốt vận mệnh của mình đối với cộng đồng, xã hội. Với thiên chức của nghề, người luật sư đòi hỏi cần phải nhận thức và ứng xử một cách có đạo đức trong xã hội, về quan hệ giữa người với người, giữa cá nhân với tập thể, tuân thủ những giá trị chuẩn mực của cuộc sống đã đem lại. Khi đề cập đến đạo đức của nghề luật sư là chúng ta đề cập đến sự mệnh mà người luật sư phải thực hiện; là nói đến phẩm chất, thanh danh của họ; là kỹ năng hành nghề và cuối cùng là những chuẩn mực ứng xử của luật sư trong khi hành nghề.
2.1.Thanh danh
Trong xã hội, một con người để được mọi người tín nhiệm thì người đó phải tạo được lòng tin. Cũng như vậy, một ngành nghề muốn ngày càng phát triển thì cần phải tạo uy tín cho mọi người. Nghề luật là một trong số đó. Đặc biệt, người luật sư hơn ai hết cần phải đặt vấn đề lên hàng đầu để ngày càng phấn đấu đạt được đó là Thanh danh. Nó là tiếng anh tốt đẹp, những giá trị cao quý được xã hội công nhận và tôn trọng. Một người luật sư tốt cần phải giữ được uy tín cũng như vị thế của mình trong xã hội, phải khẳng định được giá trị, tầm quan trọng của mình ở mọi lúc, mọi nơi. Họ phải luôn hướng tới những điều tốt đẹp, giá trị đích thực để luôn mang lại công lí của mọi người. Cuộc sống có muôn hình vạn trạng, con người có nhiều mối quan tâm khác hơn để bảo đảm lợi ích của mình tuy nhiên luật sư_một nghề tạo ra “ sản phẩm” phục vụ trực tiếp cho xã hội càng phải chú trọng thanh danh, uy tín. Không vì vụ lợi cá nhân, những ham muốn nhất thời phục vụ lợi ích vật chất trước mắt mà làm những điều không đúng với sự thật. Họ phải gạt tất cả những điều không tốt ấy sang một bên bởi hành động của họ không mang lại danh tiếng cho chính bản thân mình mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới công bình xã hội. Nghề luật sư có nhiều điểm tương đồng với bác sĩ. Bác sĩ là người có kiến thức về y học và nhờ đó họ có thể chăm sóc cho bệnh nhân của mình. Công ty luật sư cũng vậy. Họ cần phải có kiến thức pháp luật, thông thạo nghề nghiệp để “ chăm sóc con bệnh” pháp luật của mình. Người luật sư phải thực hiện nhiệm vụ của mình bằng nhân phẩm, lương tâm, sự độc lập, liêm chính, nhân đạo và đôi khi có cả lòng dũng cảm. Đó là lí do vì sao mà luật sư phải được pháp luật điều chỉnh chặt chẽ để duy trì lòng tin trong cộng đồng xã hội cũng như bảo vệ thanh danh của mình đối với mọi người.
2.2.Sứ mệnh
Bên cạnh bảo vệ thanh danh, giữ uy tín và vị thế trong xã hội thì người luật sư phải thực hiện tốt sứ mệnh của mình đối với tất cả mọi người. Sứ mệnh của người luật sư là gì? Đó chính là phục vụ suốt đời vì công lí, phục vụ cộng đồng, trợ giúp cho số đông. Họ phải giải quyết, điều hòa các mâu thuẫn do xung đột lợi ích của mỗi bên trong cuộc sống hàng ngày.
Trong quá trình giải quyết do bị hạn chế bởi trình độ văn hóa, sự hiểu biết nhất định về pháp luật nên công dân khó bảo vệ quyền và lợi ích của mình một cách đầy đủ và toàn diện. Luật sư là người am hiểu pháp luật có kinh nghiệm trong hoạt động pháp luật, là người giúp cho công dân về mặt pháp lí có hiệu quả nhất khi có những việc xảy ra liên quan đến pháp luật. Bởi thế, sứ mệnh của người luật sư cần phải được phát huy trong quá trình tiến tới bảo vệ lợi ích của con người. Để hoàn thành sứ mệnh cao cả đó, luật sư không những phải là người gương mẫu trong việc tôn trọng và chấp hành pháp luật mà còn bổn phận tự giác chấp hành các quy tắc đạo đức nghề nghiệp trong hoạt đọng hành nghề và giao tiếp xã hội.
Chức năng của luật sư là góp phần bảo vệ các quyền cơ bản của con người và thực hiện chức năng công bằng xã hội. Luật sư phải thực hiện các nghĩa vụ của mình một cách trung thực, cố gắng hết sức để duy trì trật tự xã hội và tăng cường hệ thống pháp luật phù hợp với chức năng của mình.
Với tư cách là người đại diện của khách hàng, luật sư thực hiện nhiều chức năng. Với tư cách là một cố vấn pháp lí, luật sư mang đến cho khách hàng những hiểu biết về quyền, nghĩa vụ hợp pháp của họ và giải thích việc thực thi các quyền và nghĩa vụ đó. Với tư cách là một người biện hộ, luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng. Là nhà đàm phán, luật sư làm cầu nối trung hòa những quyền lợi khác nhau của các bên và thực hiện chức năng của một người phát ngôn cho mỗi khách hàng.
Trong khi thực hiện những công việc chuyên môn, luật sư phải thể hiện hết khả năng làm việc nhanh gọn và siêng năng. Luật sư phải thường xuyên thông báo cho khách hàng về công việc mình làm và giữ bí mật những thông tin của khách hàng, trừ khi quy tắc nghề nghiệp hoặc pháp luật yêu cầu hoặc cho phép tiết lộ những thông tin đó.
Khi thực hiện công việc cho khách hàng và trong các mối quan hệ riêng tư, tư cách đạo đức của luật sư phải phù hợp với quy định của pháp luật. Luật sư chỉ được sử dụng các biện pháp mà pháp luật quy định cho mục đích hợp pháp chứ không được gây rối hoặc đe dọa người khác. Luật sư phải tôn trọng pháp luật và những người thực thi pháp luật như thẩm phán, công chức và các luật sư khác.
Bằng hoạt động của mình, luật sư góp phần tích cực bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, tăng cường quản lí kinh tế và quản lí xã hội theo pháp luật; bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và các tổ chức; góp phần vào việc giải quyết các vụ án được khách quan , đúng pháp luật; góp phần thực hiện quyền bình đẳng của mọi công dân trước pháp luật, thực hiện dân chỉ XHCN; giáo dục công dân tuân theo hiến pháp, pháp luật, tôn trọng những quy tắc của cuộc sống CNXH.
Quá trình làm việc, công tác của mình luật sư được ví như một cuộc cách mạng để chứng minh, đấu tranh với quyền lợi, công lí cho con người, công cộng xã hội. Luật sư với tư cách là người có kiến thức sâu rộng về pháp luật cần phải tích cực thực hiện sứ mệnh cao cả của mình để khẳng định hơn nữa giá trị nghề nghiệp của bản thân trong công cuộc xây dựng một xã hội tốt đẹp, công bằng, dan chủ, văn minh.
2.3.Kĩ năng hành nghề
Ngoài những yêu cầu về thanh danh, sứ mệnh thì người luật sư cần phải trau dồi cho mình kĩ năng hành nghề. Đó là một yêu cầu quan trọng để giúp cho người luật sư thể hiện đúng nghĩa vai trò của mình trong xã hội. Nghề luật là nghề nói, nên kĩ năng giao tiếp cũng như kĩ năng thuyết phục, diễn giải vấn đề một cách khúc chiết luôn là những kĩ năng quan trọng nhất. Chúng ta hãy thử tưởng tượng xem trong một phiên tòa xét xử mà vị luật sư cứ nói ấp a ấp úng, diễn đạt lủng củng, không rành mạch, lời nói không logic, không đúng trọng tâm việc mà cứ luẩn quẩn thì thân chủ của anh ta có bao nhiêu phần trăm là thắng? Để có được những kĩ năng này phải chịu khó rèn luyện, phải thử tập nói trước, hay thỉnh thoảng tập hợp mọi người lại để cùng tranh luận về một vấn đề quan tâm. Ngoài ra, luật sư có thể tham gia các khóa học về kĩ năng giao tiếp. Một điều nữa trước khi nói nên tìm hiểu kĩ vấn đề mình sẽ nói, lên dàn bài cho nội dung mình sẽ nói để khi thực hiện sứ mệnh bảo vệ quyền lợi cho thân chủ sẽ có một cuộc “tranh cãi” tốt hơn.
Sự hiểu biết tâm lí con người nói chung và tâm lí tội phạm nói riêng rẽ sẽ giúp cho luật sư dễ tìm ra nguyên nhân của những hành vi phạm tội. Đi sâu hơn vào đời sống nội tâm của họ, để nắm bắt được tâm lí cho dễ điều chỉnh hành vi sao cho phù hợp đem lại những hướng đi tốt cho công cuộc bảo vệ pháp lí của người luật sư.
Người luật sư phải có bản lĩnh vững vàng. Bởi vì nghề luật phải thường xuyên đối mặt với mặt trái của xã hội: những đút lót, hối lộ hay thậm chí là đe dọa không những là bản thân người luật sư mà còn đến cả những người thân, gia đình của họ để hằng đổi “ trắng thay đen”.
Nếu không có bản lĩnh vững vàng và dũng cảm thì dễ chán nản và đi đến thất bại hoặc có thể sa ngã vào con đường tội lỗi tiếp tay cho những hành động xấu xa để nó có thể tung hoành ngang nhiên không sợ đến pháp luật trong xã hội. Đó là một điều kì diệu nhất của mỗi luật sư. Bởi thế, họ phải luôn luôn là chính mình, giữ đúng phẩm giá của mình mà không bị nhiều thứ khác mê hoặc làm cho biến mất đi lòng tin của mọi người đối với bản thân.
Ngoài ra, người luật sư rất cần đến tư duy phân tích tổng hợp, phán đoán và tư duy phân tích tổng hợp, phán đoán và tư duy logic. Bạn cần phân tích các hành vi xảy ra trong vụ kiện, sau đó xâu chuỗi tất cả những hành vi này thành một hệ thống để thấy đâu là nguyên nhân là điều cốt lõi của sự kiện hay là một cánh cửa nhỏ để đi theo nó mà thu nhập thông tin. Tất cả những sự tư duy này luôn phải đảm bảo một nguyên tắc logic chứ không thể đem cách suy nghĩ theo cảm tính của bản thân ḿnh.
Trình độ ngoại ngữ. Đây cũng chính là một trong những yêu cầu quan trọng của một người luật sư đặc biệt là trong thời kì hội nhập hiện nay. Đó là một “bàn đạp” thuận lợi để luật sư tiến tới phát triển khả năng, tầm mắt của mình không chỉ là những vụ kiện ở sân nhà mà còn có thể mở mang tầm mắt của mình ở tầm quốc tế. Đừng vì rào cản ngôn ngữ mà làm hạn chế đi tài năng của mình. Thế nên, bên cạnh những kĩ năng trong ứng xử thì người luật sư cần phải trau dồi cho mình trình độ ngoại ngữ tốt để trở thành một người luật sư đúng nghĩa.
