Khách thể luật học so sánh Hotline: 0912266811 để được tư vấn

10:11 | 21/08/2022 |

Thời gian gần đây rất nhiều bạn đọc quan tâm đến vấn đề khách thể của luật học so sánh. Hãy cùng Công ty Luật TNHH UNILAW tìm hiểu vấn đề này qua bài viết dưới đây nhé:

Các khách thể của luật học so sánh:

Hiện thực pháp luật:

Hiện thực pháp luật là khách thể rộng lớn nhất và năng động nhất của luật học so sánh. Hiện thực pháp luật bao gồm trạng thái và những thay đổi trong lĩnh vực nhà nước và pháp luật. Trước tiên đó là những qúa trình phát triển của các nhà nước nước ngoài, của chính sách các nhà nước đó, đặc biệt là các chính sách trong lĩnh vực pháp luật, của các thiết chế nhà nước, chế độ chính trị. Điều có ý nghĩa quan trọng bởi việc nghiên cứu mối quan hệ đối với pháp luật với tư cách là hiện tượng và nhân tố của đời sống xã hội, đối với các văn bản quy phạm pháp luật và vai trò của đạo luật, đối với sự tiến triển của hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật và các ngành luật. Trong quá trính nghiên cứu không được bỏ qua trạng thái của các thiết chế bảo đảm pháp luật – các cơ quan tư pháp như: tòa án, viện kiểm sát, công an cùng các tổ chức bổ trợ tư pháp… Với các hoạt động này cho phép người nghiên cứu hình thành được bức tranh xác thực về việc áp dụng pháp luật.

Các hiện tượng và thiết chế pháp luật

Các hệ thống pháp luật trên thế giới vô cùng đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, mỗi hệ thống pháp luật lại có ảnh hưởng cơ bản đến hệ thống pháp luật quốc gia. Ở đây bản chất và tỷ trọng của các nguồn pháp luật, thái độ công dân đối với pháp luật, vai trò của các thiết chế nhà nước và xã hội trong sự khẳng định các chế độ pháp luật.

Néu thiếu đi sự nghiên cứu, tìm hiểu những nguyên nhân ban đầu, gốc rễ đó thì chúng ta khó có thể nhận thức đầy đủ được những hình thức pháp lý giống nhau và sự giống nhau được quan sát từ bên ngoài của các đạo luật, của cấu trúc của các Hiến pháp, của các chế định pháp luật… do vậy, cần phải cân nhắc sự ảnh hưởng của các hệ thống pháp luật, dù rằng sự ảnh hưởng này là gián tiếp và không đáng kể.

Các học thuyết, các quan điểm và các quan niệm pháp luật

Các học thuyết và quan điểm pháp luật là những khách thể có khả năng được so sánh nhiều nhất. Trong khoa học pháp lý, có những học thuyết, quan điểm được thừa nhận rộng rãi như về quyền lực nhà nước, tính tối cao của pháp luật, của đạo luật, của nhà nước pháp quyền, các quyền con người… Ở các nước, các quan điểm này đã trở thành yếu tố định hướng lý luận chung để các nhà khoa học và chính trị tiếp nhận và thực hiện chúng trong thực tiễn.

Các quan điểm khoa học của các nhà nghiên cứu luật học có những đặc trưng lớn hơn và điều đó được thể hiện rõ nét không chỉ bên trong các quốc gia mà còn cả trong việc so sánh chúng ở phạm vi rộng lớn hơn.

Ngoài ra, sự khác nhau trong trình độ ý thức pháp luật và văn hóa pháp lý của các quốc gia cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, bởi lẽ chính điều này ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả điều chỉnh của pháp luật.

Các hệ thống pháp luật của các quốc gia

Hệ thống pháp luật quốc gia là một khách thể khó lựa chọn các tiêu chuẩn để so sánh, do tính chất phức tạp và quy mô của khách thể này. Khái niệm hệ thống pháp luật được hiểu ở nhiều khía cạnh, nội dung hợp thành nó. Hệ thống pháp luật quốc gia là khối lượng các văn bản quy phạm được tổ chức theo cơ cấu định hướng, hình thành và hoạt động trên cơ sở những nguyên tắc chung. Hệ thống đó bao gồm: 1. Các mục đích của pháp luật; 2. Các nguyên tắc của việc xây dựng hệ thống pháp luật; 3. Trật tự xây dựng pháp luật; 4. Các đạo luật; 5. Các văn bản và các quy phạm pháp luật quốc tế đã được phê chuẩn; 6. Các mối liên hệ và tương quan pháp luật bên trong của hệ thống.

Với cách tiếp cận này sẽ giúp cho việc làm sáng tỏ được những yếu tố chung và đặc thù trong các hệ thống pháp luật của các quốc gia. Qua đó sẽ giúp làm rõ các mối liên hệ, nguồn gốc của hệ thống pháp luật quốc gia với các hệ thống pháp luật trên thế giới.

Các văn bản và tống thể pháp luật được hình thành trong các liên minh quốc gia

Trong những năm gần đây, khách thể này ngày càng được phát triển theo chiều rộng và chiều sâu, đóng vai trò quan trọng trong đời sống của các quốc gia thuộc các liên minh và khối, tổ chức quốc tế và khu vực nhất định. Với khách thể này, việc so sánh có thể được tiến hành giữa các văn bản pháp luật chung của khối, liên minh, tổ chức khác; giữa các văn bản của khối, liên minh, tổ chức với văn bản pháp luật của quốc gia.

Các văn bản quy phạm pháp luật quốc gia

Đây là loại khách thể được chú ý nhiều nhất trong khoa học luật so sánh. Bởi lẽ, với khách thể này cho phép các nhà luật học so sánh tìm thấy cả những đặc điểm chung của các hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, các xu hướng phát triển trùng hợp của chúng lẫn các đặc thù trong các hệ thống đó. Ở đây muốn nói đến việc so sánh các nguồn pháp luật, các tiêu chuẩn phân loại các ngành luật, các đối tượng và khối lượng điều chỉnh trong phạm vi của các ngành luật, về mối liên hệ pháp luật giữa các hệ thống. Vai trò thực hiện của luật và các giới hạn của sự điều chỉnh riêng của luật được xác định. Từ đây có thể tìm thấy mối tương quan giống nhau hoặc khác nhau giữa luật và văn bản dưới luật.

Các ngành, tiểu ngành

Trong phạm vi các hệ thống pháp luật sự phân loại các ngành luật có thể trùng hợp nhau, tuy nhiên sự trùng hợp này nhiều khi mới chỉ dừng lại ở hình thức bên ngoài, còn nội dung bên trong lại có những đặc thù nhất định. Đối tượng, khối lượng, các phương pháp điều chỉnh, mối tương quan giữa các bộ luật và luật chuyên ngành khác, tỷ trọng của các chế định pháp luật trong các ngành có sự khác nhau một cách căn bản. Ở một số nước, văn bản luật chiếm ưu thế trong hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật song ở một số nước khác văn bản dưới luật lại chiếm ưu thế.

Các chế định pháp luật

Các chế định pháp luật với tư cách là các tổ hợp của các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội đồng tính chất trong cùng một lĩnh vực là khách thể của luật học so sánh. Thông thường, việc so sánh các chế định đó là đối tượng của việc nghien cứu phân tích. Trong khi các chế định ngành và liên ngành được xem xét một cách khác nhau và không phải bao giờ cũng dễ dàng phát hiện ra chúng. Việc này đòi hỏi trước hết phải xác định chế định pháp luật đó thuộc cấu thành của một hay nhiều ngành luật, chẳng hạn chế định hợp đồng, quyền chủ thể, trách nhiệm…

Các đạo luật và các văn bản quy phạm pháp luật khác

Các đạo luật và các văn bản quy phạm pháp luật khác là loại khách thể phổ biến của luật học so sánh. Với nhu cầu so sánh lập pháp, hoạt động so sánh các đạo luật nhằm tìm ra ở sự nghiên cứu so sánh đó những điều tương tự, giống nhau trong đối tượng diều chỉnh pháp luật, trong hình thức và phương pháp của sự điều chỉnh pháp luật. Tuy nhiên, với loại khách thể này cần phải tránh khuynh hướng áp dụng pháp luật nước ngoài một cách không chọn lọc, vì thế khi nghiên cứu các luật và các văn bản quy phạm pháp luật khác của các nước, thứ nhất, cần phải đánh giá đúng đắn các giới hạn của sự trùng nhau hoặc của sự không trùng nhau trong các đối tượng điều chỉnh của các luật và văn bản quy phạm pháp luật khác; thứ hai, làm sáng tỏ một cách chính xác vị trí của văn bản đó trong hệ thống của sự điều chỉnh ngành hoặc liên ngành và sự tương quan của chúng với các văn bản quy phạm pháp luật khác; thứ ba, nghiên cứu thông tin về thực tiễn áp dụng của đạo luật được so sánh nhằm tránh những tương tự hình thức.

Các quy phạm pháp luật:

Các quy phạm pháp luật là khách thể đồng hành nhưng nhiều khi cũng là khách thể độc lập của Luật học so sánh. Việc tiến hành so sánh đối với loại khách thể này cần chú ý một số vấn đề như: Việc phân chia các quy phạm pháp luật được sử dụng trong các hệ thống pháp luật của các quốc gia khác nhau không phải bao giờ cũng giống nhau; Tính đa dạng của sự phân loại có thể mang tính đặc thù, ví dụ như: quy phạm – nguyên tắc, quy phạm – định nghĩa; quy phạm – bảo vệ…

Kỹ thuật pháp lý:

Kỹ thuật pháp lý tức là tổng thể tất cả các quy tắc và thủ pháp của việc xây dựng và thể hiện các quy phạm pháp luật trong việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật là đối tượng của luật học so sánh. Ngoài những quy tắc, thủ pháp chung, ở các quốc gia khác nhau có không ít các quy tắc và thủ pháp đặc thù của kỹ thuật pháp lý thể hiện đặc trưng của ngôn ngữ và văn hóa cũng như của truyền thống của quá trình làm luật. Tiếp cận so sánh pháp luật dưới góc độ này cho phép nhìn nhận một cách đúng đắn và thận trọng các hiện tượng pháp luật.

Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn về các vấn đề liên quan đến pháp luật trong nước và quốc tế:

CÔNG TY LUẬT TNHH UNILAW

Website: https://unilaw.vn

Luật sư: Nguyễn Như Hải

Hotline: 0912266811