XU HƯỚNG CỦA HOẠT ĐỘNG MUA LẠI, SÁP NHẬP DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

16:14 | |

Mua lại, sáp nhập doanh nghiệp đang trong thời kỳ phát triển mạnh trên toàn cầu. Trong bối cảnh nền kinh tế đang phát triển và bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu khủng hoảng theo chu kỳ ở các nền kinh tế lớn, các doanh nghiệp trên toàn cầu đang gặp phải những khó khăn nhất định. Tình hình giá nguyên liệu tăng giảm bất thường, hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và chứng khoán ở hầu hết các nước đang rơi vào giai đoạn khủng hoảng hay điều chỉnh thì sự khó khăn của doanh nghiệp tất yếu phải diễn ra. Sự điều tiết, tái cấu trúc lại doanh nghiệp trong giai đoạn này là rất cần thiết nếu muốn tiếp tục tồn tại và phát triển. Chính vì thế xu hướng của thị trường M&A trên toàn cầu là tiếp tục phát triển mạnh trong những năm tiếp theo. Trên thế giới, do sự toàn cầu hóa trong nền kinh tế ngày càng trở nên rõ ràng hơn và là điều tất yếu nên đã ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường M&A. Xu hướng phát triển của thị trường M&A trên toàn cầu là theo hướng mở rộng về địa lý hơn là mở rộng về qui mô như trước đây. Hình thức sáp nhập chéo ngày càng phổ biến và có hưởng chuyển từ khu vực Châu Âu sang Châu Á do tiềm năng phát triển kinh tế của khu vực này hiện nay là rất lớn. Trong khu vực có rất nhiều nền kinh tế mới nổi với tốc độ phát triển nhanh và còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác hết. Như vậy, kỳ vọng về sự phát triển của thị trường Châu Á sẽ ngày càng lớn mạnh cạnh tranh với thị trường Châu Âu là có cơ sở.

Đối với Việt Nam, cũng nằm trong danh sách các nước có nền kinh tế mới nổi và có tốc độ phát triển kinh tế tương đối nhanh và ổn định, thị trường M&A cũng đặt nhiều triển vọng phát triển. Theo dự báo của Cục quản lý cạnh tranh (Bộ công thương), hoạt động M&A sẽ tăng trường từ 30 – 40% trong thời gian tới. Những yếu tố làm cơ sở để nhận định rằng trong tương lai gần thị trường M&A của Việt Nam sẽ phát triển mạnh là:

Nền kinh tế phát triển ổn định, Nhà nước ban hành nhiều chính sách khuyến khích phát triển kinh tế là tiền đề cho sự phát triển hoạt động M&A trong tương lai

Sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam trơng những năm qua được đánh giá là bền vững. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm đạt trên 7,5% trong suốt 5 năm qua, tạo nên môt môi trường đầu tư ổn định. Đây là yếu tố tác động khuyến khích các doanh nghiệp tiếp tục đầu tư và phát triển.

Đồng thời, với kế hoạch giữ vững tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm đạt từ 7,5 -8%, tỷ lệ huy động GDP hàng năm vào ngân sách đạt 20-21%, kim ngạch xuất khẩu tăng 16%, vốn đầu tư toàn xã hội đạt 40%GDP và mục tiêu đến năm 2010, cả nước có khoảng 500.000 doanh nghiệp hoạt động, và định hướng phát triển thị trường: “Hình thành đồng bộ và tiếp tục phát triển, hoàn thiện các loại thị trường đi đôi với xây dựng khuôn khổ pháp lý và thể chế, để thị trường hoạt động năng động, có hiệu quả, có trật tự, kỷ cương trong môi trường cạnh tranh lành mạnh, công khai, minh bạch, hạn chế và kiểm soát độc quyền kinh doanh” thì Chính phủ đã đề ra hàng loạt giải pháp nhằm khuyến khích sự phát triển nền kinh tế vào tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, kinh doanh của mọi thành phần kinh tế. Các chính sách bao gồm như: đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển doanh nghiệp, phát triển mạnh, không hạn chế qui mô các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, xây dựng và điều tiết chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hàng, nâng cao chất lượng tín dụng, thực hiện việc huy động tốt các nguồn vốn đầu tư cho nền kinh tế, phát triển kinh tế vùng dựa trên đặc điểm kinh tế, xã hội và lợi thế của từng vùng,… Những chính sách đó đảm bảo cho một nền kinh tế phát triển vững bền, đó là điều mà tất cả các nhà đầu tư trong và ngoài nước mong đợi.

Việc Nhà nước quyết tâm đẩy mạnh hơn nữa công tác thu hút đầu tư nước ngoài cả trực tiếp và gián tiếp cũng là một nhân tố làm cho thị trường M&A có rất nhiều điều kiện thuận lợi để tiếp tục phát triển. Bởi lẽ, hình thức đầu tư trực tiếp cũng là một hình thức của hoạt động mua lại, sáp nhập doanh nghiệp. Việc kêu gọi và tạo thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào nền kinh tế Việt Nam là một điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các giao dịch M&A có yếu tố nước ngoài tiếp tục gia tăng mạnh trong tương lai.

Như vậy, những gì nền kinh tế Việt Nam đạt được trong những năm qua, cộng với định hướng phát triển kinh tế rõ ràng, giải pháp thực hiện định hướng từ phía chính phủ cụ thể là một tiền đề thực sự quan trọng cho sự phát triển của thị trường mua lại, sáp nhập doanh nghiệp ở Việt Nam

Nhu cầu tái cấu trúc lại tài chính doanh nghiệp của các doanh nghiệp nhỏ trong nước là tiền đề cho sự phát triển thị trường mua lại, sáp nhập doanh nghiệp trong tương lai.

Sự phát triển của nền kinh tế thúc đẩy sự thành lập nhiều doanh nghiệp mới. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê Việt Nam, số lượng doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam liên tục tăng, tốc độ gia tăng số lượng doanh nghiệp qua mỗi năm đều đạt hơn 100%. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp có mức vốn 5 tỷ chiếm đến hơn 70% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế. Mặc dù bình quân vốn sản xuất kinh doanh của đã tăng nhưng chỉ đạt ở mức 26 tỷ (tương đương 1,6 triệu USD) vào năm 2006, nhưng số doanh nghiệp siêu nhỏ vẫn chiếm tỷ trọng lớn và có xu hướng tăng. Đồng thời một thực tế là tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam chỉ ở mức 2%, doanh nghiệp nhà nước là 3% trong khi doanh nghiệp có vốn nước ngoài trên 13%. Như vậy hiệu quả hoạt động và lợi thế cạnh tranh và khả năng cạnh tranh về phương diện tài chính của các doanh nghiệp trong nước là rất thấp. Trong điều kiện cạnh tranh gây gắt ở cả thị trường trong nước lẫn ngoài nước thì với một tiềm lực tài chính yếu các doanh nghiệp khó có thể tiếp tục tồn tại và phát triển. Số doanh nghiệp nhỏ, vừa thiếu năng lực cạnh tranh và khả năng phát triển buộc phải phá sản hoặc chọn con đường sáp nhập hay bị sáp nhập để nhằm nâng cao năng lực, hoặc chuyển hướng kinh doanh, hoặc để tiếp nhận được những kỹ thuật, công nghệ mới hiện đại, khả năng quản lý của các công ty lớn trong và ngoài nước, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nước ngoài.

Theo số liệu điều tra của Công ty First Asia Limited, hơn 50% doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam phải đóng cửa hoặc chuyển nhượng sau 6 năm hoạt động do kinh doanh thua lỗ, hoặc lợi thế kinh doanh không còn, hay không thích nghi với sự thay đổi của môi trường kinh doanh. Như vậy, nhu cầu bán doanh nghiệp càng tăng. Trong khi đó, các doanh nghiệp lớn, các doanh nghiệp nước ngoài thì lại mong muốn phát triển hoạt động kinh doanh, mở rộng ngành nghề để trở thành các tập đoàn kinh tế đa ngành nghề, nhằm hạn chế rủi ro, tăng thế mạnh của doanh nghiệp sẽ là nguồn cầu rất lớn cho thị trường.

Làn sóng mua lại, sáp nhập trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, chứng khoán sẽ ngày càng trở nên sôi động

Ngoài ra, trong thời gian gần đây, nền kinh tế Việt Nam phát triển nóng, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính. Chính từ đó đã có nhiều công ty hoạt động trong các ngành ngân hàng, tài chính, kế toán – kiểm toán, và chứng khoán được thành lập. Đến giai đoạn điều chỉnh lại thị trường như hiện nay và những biến động ở các thị trường khác đã ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của thị trường tài chính, chứng khoán đã khiến cho các doanh nghiệp này gặp rất nhiều khó khăn. Để thoát khỏ tình trạng đó các ngân hàng, công ty chứng khoán đã thực hiện việc bán lại cổ phần cho các cổ đông mới, thường là nhà đầu tư nước ngoài, để thoát khỏi tình trạng trên và có điều kiện học hỏi thêm nhiều kiến thức chuyên môn va quản trị doanh nghiệp. Tình hình này vẫn còn đang tiếp diễn nên trong tương lai, xu hướng sáp nhập ngân hàng và công ty chứng khoán sẽ diễn ra rầm rộ hơn.

Các giao dịch có yếu tố nước ngoài vẫn luôn chiếm tỷ trọng lớn trong số các vụ giao dịch trong tương lai

Đối với nhà đầu tư nước ngoài, họ vẫn nhận định thị trường Việt Nam là một thị trường phát triển ổn định và còn nhiều tiềm năng, mặc dù hiện tại nền kinh tế trong nước và toàn cầu đang đứng trên bờ phá sản. Được đánh giá là một thị trường lớn nên nhà đầu tư nước ngoài muốn tiếp tục và mở rộng hoạt động kinh doanh tại đây. Đối với các nhà đầu tư mới, thâm nhập được vào thị trường Việt Nam là một điều mà họ đang hướng đến. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam vừa mới gia nhập vào nền kinh tế toàn cầu thì sự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài vào nền kinh tế trong nước là việc tất yếu sẽ có và ngày càng gia tăng. Phương thức mua lại doanh nghiệp hoặc góp vốn cổ phần với các công ty trong nước và trở thành đối tác chiến lược, tham gia vào sự điều hành công ty là một trong số nhiều phương thức được các doanh nghiệp lựa chọn, vì sự thuận tiện và chi phí thấp. Và như thế nhu cầu mua lại doanh nghiệp của các doanh nghiệp nước ngoài cũng ngày càng tăng, làm cho hoạt động mua lại, sáp nhập doanh nghiệp trên thị trường Việt Nam trong tương lai vẫn chiếm đa số là các giao dịch có sự tham gia của yếu tố nước ngoài.

Tóm lại, Báo cáo khảo sát doanh nghiệp toàn cầu năm 2008 do Grant Thornton thực hiện cho biết 30% (44% là kết quả khảo sát của các công ty toàn cầu) doanh nghiệp Việt Nam có kế hoạch đầu tư vốn để phát triển hoạt động kinh doanh bằng việc mua lại các doanh nghiệp khác. Và chỉ có 3% doanh nghiệp trong nước có ý định bán lại doanh nghiệp của mình trong 3 năm tới. Con số này nói lên rằng thị trường đầu tư của Việt Nam vẫn khá tốt, các doanh nghiệp khá lạc quan về cơ hội kinh doanh ở thị trường trong nước. Con số này một lần nữa minh chứng cho sự phát triển hơn nữa trong tương lai của hoạt động mua lại, sáp nhập doanh nghiệp ở thị trường Việt Nam.

Diễn biến hoạt động M&A ở Việt Nam diễn ra khá tốt trong thời gian qua, tiềm năng cho sự phát triển thị trường này là rất lớn vấn đề là thị trường vẫn còn nhiều vướn mắc hạn chế sự phát triển của thị trường này. Việc tháo dỡ những vướn mắc đó sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường M&A tại Việt Nam.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

error: Content is protected !!